مراحل رشد جنین در دوره جوجه کشی
برای اینکه بهتر بتوانید دلیل جوجه درآوری پایین را درک کنید، باید با مراحل جوجه کشی روزانه رشد جنین در تخم، آشنا باشید. این موضوع به پرورش دهنده و یا اپراتور دستگاه هچ اجازه می‌دهد تا تشخیص دهد که جنین ها در چه مرحله/سنی می‌میرند. این اطلاعات زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند که با نتایج ناامید کننده و بدی در پایان دوره جوجه کشی روبرو می‌شوید.
دما، رطوبت، اکسیژن دهی و چرخش تخم همگی از عواملی هستند که سبب رشد جنین مرغ، بلدرچین و دیگر پرندگان می‌شوند. زمان طی کردن مراحل مختلف رشد، در دوره های جوجه آوری انواع طیور متفاوت است. نطفه داخل تخم می‌تواند به صورت سنتی و در زیر پرنده مادر رشد کند و یا در داخل دستگاه جوجه کشی، و در شرایط ایده آل به رشد خود ادامه دهد تا به جوجه تبدیل شود. مراحل جوجه کشی ۲۱ روز به طول می انجامد که ما در این مقاله اتفاقات هر روز را مرور می کنیم.
مراحل جوجه کشی و رشد جوجه در تخم
زمانی که تخم های نطفه دار را داخل دستگاه قرار داده و دما و رطوبت کابین به مقدار مناسب رسید، یا اینکه تخم ها در زیر پرنده کرچ قرار بگیرند، تغییرات داخل تخم شروع می‌شوند. در ادامه تغییرات ایجاد شده از اولین روز تا روز ۲ ۱جوجه کشی را به ترتیب شرح می‌دهیم.
روز اول: در این روز آثاری از رشد در مناطق Pellucida و Opaca در بلاستودرم مشاهده می‌گردد. در ضمن آثار تشکیل بافت های عصبی، طناب عصبی و دستگاه گوارش به همراه تغییرات اولیه و نارس شکل گیری نمایان می‌شوند.
روز دوم: در این روز آثار اولیه پیدایش قلب و سیستم گردش خون و عروق اولیه در غشاء کیسه زرده دیده می‌شود. به علاوه رشد مغز ادامه یافته، نشانه های ابتدایی، تشکیل کیسه آمنیون آشکار می‌گردد.
روز سوم: در این روز کیسه آمنیون به طور کامل جنین را در بر میگیرد. پاها و ساختار جمجمه شکل می‌گیرند. کیسه آلانتوئیس تشکیل شده و اولین حرکات غیرفعال جنینی مشاهده می‌شود. همچنین قلب شروع به تپش کرده و رگ های خونی واضح تر هستند.
روز چهارم: در این زمان کیسه آلانتوئیس در ناحیه پشتی کیسه آمنیون به وجود می‌آید. در این حالت جنین در طرف چپ این کیسه قرار گرفته و اولین ارتباط بین کیسه کوریون و آلانتوئیس در این روز برقرار می‌گردد. به علاوه رنگدانه بستن (پیگمانتاسیون) چشم ها نیز در این روز اتفاق می‌افتد.
روز پنجم: در این روز دستگاه گوارش رشد بیشتری یافته و قسمت های مختلف آن تفکیک یافته تر می‌شوند. در ضمن غدد تناسلی، آرنج و زانو ها شکل می‌گیرند.
روز ششم: بال ها و پاها به همراه انگشتان و پنجه ها به طور قابل ملاحظه ای رشد کرده‌اند. در این روز منقار نیز ساختار کامل خود را کسب کرده و حرکات ارادی جنین شروع می‌شوند.
روز هفتم: در این روز ناحیه ای بر روی نوک به نام دندان تخم که مسئول شکستن پوسته تخم در هنگام خروج جوجه از تخم می‌باشد به خوبی مشاهده می‌شود. حفره بطنی به علت رشد اندام های داخلی، برجستگی قابل ملاحظه ای پیدا می‌کند. همچنین تاج شروع به رشد کرده و منقار کمی سفت تر می‌شود.
روز هشتم: اندازه پر ها نمایان شده و بالا و پایین نوک پرنده هم اندازه می‌شوند. استخوان ها نیز در این روز شروع به آهکی شدن می‌کنند.
روز نهم: در این روز جنین داخل تخم شکل کامل یک پرنده را کسب می‌کند. سر رشد بیشتری یافته و جوجه در تخم می‌تواند دهان خود را باز کند. کیسه کوریو آلانتوئیس در ارتباط با پوسته کامل می شود.
روز دهم: در این روز جنین در سمت راست قرار میگیرد. انگشتان و چشم ها کاملا تشکیل شده اند و منقار در شرف ساخته شدن خواهد بود. ناخن ها و پنجه پا نیز مشخص می‌شوند.
رشد اندام های جوجه در تخم
روز یازدهم: رشد اندام های داخلی بیشتر و تکمیل تر شده و پر های دم معلوم می‌شوند.
روز دوازدهم: پا ها و پنجه شکل گرفته و پر های جنین کاملا دیده خواهد شد. کیسه سفیده شکل گرفته، جذب و مصرف پروتئین های آن آغاز می‌گردد.
روز سیزدهم: انتقال چربی ها از کیسه زرده بیشتر خواهد شد. روی پاها و ناخن ها در این روز فلس مشاهده می‌شود و پرها نقاط کمی از بدن را پوشش می‌دهند.
در روز چهاردهم: سر جنین شروع به حرکت می کند تا بتواند موقعیت مناسب خود را در راستای محور بزرگ تخم به دست آورد.
روز پانزدهم: روده ها به داخل بدن کشیده شده و جنین رشد خود را کامل تر می‌کند.
روز شانزدهم: ناخن و منقار در این روز تکامل بیشتری پیدا می‌کنند. بدن جنین از پر پوشیده شده و مصرف سفیده تقریبا به اتمام خواهد رسید و زرده به عنوان منبع تغذیه به کار گرفته خواهد شد.
روز هفدهم: مایع جنینی داخل تخم کاهش یافته و سر بین پاها قرار میگیرد.
در روز هیجدهم: تقریبا جنین کاملا رشد کرده و کیسه زرده در بیرون جنین باقی مانده، همچنین سر در زیر بال راست قرار میگیرد.
روز نوزدهم: کیسه زرده جذب جنین شده و مایع جنین کاملا از بین می‌رود، همچنین پرنده بیشتر فضای تخم را اشغال می‌کند.(به غیر از کیسه هوا)
روز بیستم: کیسه زرده کاملا جذب شده و جنین به جوجه تبدیل می‌شود، همچنین با شش هایش شروع به نفس کشیدن کرده و سعی در شکستن تخم برای خارج شدن می‌کند.
روز بیستم و یکم: فعالیت برای خروج از تخم به طور کامل فعال می‌شود. جوجه کاملا از تخم خارج شده است.
به طور خلاصه مراحل شکل گیری جوجه را در جدول زیر مشاهده می کنید.
| مرحله اول جوجه کشی | رشد اعضای بدن |
| روز اول | تشکیل جنین ، ظهور لوله های اولیه ، ستون فقرات ، اعصاب ، سر و چشم |
| روز دوم | تشکیل قلب و گوش و شروع ضربان قلب |
| روز سوم | تشکیل بینی ، بالها و پاها |
| روز چهارم | تشکیل زبان |
| روز پنجم | تشکیل دستگاه تناسلی و تمایز جنسی |
| روز ششم | تشکیل و شکل گرفتن منقار و پنجه ها |
| روز هفتم | تشکیل پرها |
| روز دهم | تشکیل منقار |
| روز سیزدهم | شروع به رشد پنجه ها و فلس ها |
| روز چهاردهم | قرار گرفتن جنین در موقعیت اصلی خود در داخل تخم مرغ (سر به طرف قسمت بزرگ تخم مرغ قرار می گیرد.) |
| روز شانزدهم | جذب کامل سفیده |
| روز هفدهم | کاهش مایع آمنیون |
| روز نوزدهم | ورود کیسه زرده به حفره بدنی |
| روز بیستم | جنین همه فضای تخم مرغ به جز کیسه هوا را پر می کند و سر زیر بال راست قرار می گیرد.در اثر انقباض ماهیچه گردن و زائده منقار بالا پوسته سوراخ می شود. |
| روز بیست و یکم | خروج جنین از تخم |
روز بیرون آمدن جوجه
بعد از گذشت ۲۰ تا ۲۱ روز پس از رشد جنین در تخم، کیسه زرده بطور کامل به حفره بدن وارد می‌شود. تمامی نواحی جنین در تماس با پوسته قرار گرفته و ناف شروع به بسته شدن می‌کند. بعد از آن منقار جوجه غشا داخلی پوسته را سوراخ کرده و وارد اتاقک هوایی می شود و بعد جوجه مقداری هوا تنفس می کند و دستگاه تنفس شروع به فعالیت می‌کند.
بعد با منقار به پوسته ضربه زده و سعی می‌کند که از هوای خارج تنفس نماید. در این زمان ریه ها کاملا فعال می‌شوند. توجه داشته باشید که بعد از خروج جوجه ها از تخم (هچ) آنها باید به مدت ۱۰ تا ۱۲ ساعت در داخل دستگاه جوجه کشی بمانند و بعد از این مدت جوجه ها را به اتاقی با دمای نسبی ۳۲ درجه تا هفته اول پرورش منتقل نمایید. به یاد داشته باشید طبق اصول نگهداری از جوجه های تازه هچ و یک روزه تا ۴۸ ساعت نیازی به تغذیه ندارند، زیرا مواد مغذی مورد نیازشان را از زرده به دست آورده‌اند.
من پنج تا جوجه گذاشتم ولی هنوز یکیشون بیرون اومده و۲۱ روز دار از دوران جوجه کشی میگذره
سلام
مابقی تخم ها بدون نطفه و یا ضعیف هستند/
سلام من ۱۰ تا تخم تو دستگاه گزاشتم و امروز روز ۲۱ ام هست ولی هیچ کدوم نشکسته ولی ما روز ۶ ام رگه ها رو دیدم
سلام وقت بخیر
احتمالا نطفه ضعیف می باشد و باید کمک کنید تا اگر جوجه کامل تشکیل شد باید هر نیم ساعت اسپری نمایید ( آب با دمای ۳۷ درجه ) تا به مرور هچ شوند. لازم به ذکر است ، بعد از سوراخ کردن تخم اگر خون آمد دیگه ادامه ندهید تا به مرور تکامل انجام شود.
سلام روزتون بخیر
من ۶ تا از تخم مرغ رو توی دستگاه جوجه کشی گذاشتم وروز ۱۷ که باچراغ قوه نگاه کردم جوجه تشکیل شده بود تخم ها همه سنگینند ولیامروزکه روز ۲۱ شون است ول جوجها از تخم بیرون نیومدند میشه یک علت ان رو بگیم وه اینکه چه کار کنیم تا جوجه در بیا ید
سلام وقت بخیر
یکی دوتا تخم را بشکنید اگر جوجه در حال رشد بود باید کمک کنید تا هچ شوند.
سلام وقت بخیر
من نو دستگاه جوجه کشی تخم گذاشتم امابعد۲۴روزهم گذشته ولی جوجه ای پدید نیومده
سلام وقت بخیر
بصورت رندوم در هر طبقه میانگین دو تا تخم را به آرومی بشکنید. اگر نطفه ضعیف باشد باید کمک کنید هر نیم ساعت اسپری آب ولرم بر روی تخم بپاشید تا کمک کرده باشید هچ شوند.
سلام وقت بخیر.من ۲۴ روزتخم دردستگاه جوجه کشی گذاشتم اما هنوزتخم مرغی پدید نیومده میشه راهکاربدین
سلام وقت بخیر
چند تا از تخم ها رو از طبقات مختلف سوراخ کنید اگر خراب بود و یا جوجه مرده بودن باید تخم ها رو دور بریزید. و یا غیر از آن جوجه در حال تکامل شدن بود باید کمک کنید و هر نیم ساعت بر روی تخم های داخل دستگاه اسپری آب ولرم ( ۳۷ درجه ) بزنید تا به درآوری کمک کرده باشید.
با این اتفاق دوم ، دمای دستگاه دقیق نبود و تخم ها ضعیف بودند.
من ۲ تا تخم مرغ زیرمرغ کرچ بود ۴تا از یخچال اضافه کردم ایا تخم یخچالی هم جواب میده؟
سلام وقت بخیر
تخم هایی که در یخچال نگهداری شدند ، مناسب جوجه کشی نمی باشد.
سلام من ۳تا تخم مرغ گذاشتم روز ۱۳هستم داخل تخم مرغ و نگاه کردم نطفه داره و کبود شده اما حرکت نمیکنه دلیلش چیه؟
سلام وقت بخیر
نطفه بینی در این روز باید رگه های عنکبوتی شکل در حال تپش داشته باشد.
سلام آیا اشکال نداره تخم که گذاشتی زیر مرغ کرچ بهشون دست بزنی؟
سلام نباید دست زد ،اگر تخم ها را دست بزنید احتمال دور انداختن تخم ها توسط مرغ کرچ وجود دارد.
سلام
تخم مرغ نطفه داری که دو روز دریخچال بوده ایا قابلیت جوجه شدن دارد؟
سلام
تخم های نطفه دار نباید در یخچال نگهداری شوند و مناسب جوجه کشی نمی باشند.
سلام عیدتون مبارک
صدای جوجه از تخم مرغ میاد ولی تخم مرغ رو نشکسته. خودمون میتونیم تخم مرغ را بشکنیم تا جوجه رو بیرون بیاریم؟
سلام وقت بخیر
بعد از ۲۴ ساعت از پایان دوره هچ اگر تخم هایی که ضعیف بودند و نتونستند از تخم بیرون بیان ، می توانید کمک کنید.
سلام خسته نباشید
دوتا سوال داشتم
من پنج تا تخم مرغ گذاشتم ولی وقتی با چراغ قوه داخلشون رو نگا میکنم فقط دوتاشون داخلشون رگ های سیاه هس
یعنی فقط امکان داره که از اون دوتا جوجه در بیاد؟؟
بعد من وقتی داشتم داخلشون رو نگا میکردم یکم تکونشون دادم. امکان داره که خراب شده باشه و دیه جوجه در نیاد؟؟!
سلام وقت بخیر
بعد از ۵ روز از دوره جوجه کشی نطفه بینی انجام میگیرد و تخم های نطفه دار در زیر نور و کندلینگ بصورت رگه های عنکبوتی در حال تپش می باشد.
سلام..
من ۱۸ روزه تخم ها را به سبد هچ انتقال دادم چون حواسم نبود…مشکلی بوجود میاد
سلام دوست عزیز؛
نه مورد خاصی ندارد و فقط دمای هچر پایین تره احتمال دیر هچ شدن وجود دارد.
سلام مرغ من یک دوز بود روی تخمها خوابیده بود من تخمها رو برداشتم حدودا ۴ساعت گذاستم داخل نمک تا جای مرغمو درست کنم بنظرتون تخم ها خراب نشدن
سلام وقت بخیر
اگر دما پایین باشه احتمال وارد شدن شوک و از بین رفتن جنین وجود دارد.
سلام امکان دار در تابستان که هوا گرم است تخم ها زود تر بیرون بیاید
سلام وقت بخیر
بله احتمال دارد تخم ها قبل از ورود به دستگاه بدلیل محیط گرم ، نطفه شکل بگیرد.
سلام من ۱۰تا تخم مرغ گذاشتم زیر بوقلمون الان روز ۲۴است ولی هیچ کدوم درنیومده چیکار کنم ؟
سلام وقت بخیر
یکی از تخم ها را سوراخ نمایید تا ببینید جوجه ها ضعیف باشند یا نه؟
سلام وثت بخیر تخم و مرغ هام روز هشتم شون هست ولی وقتی نگاه میکنم تازه رفته رفته سیاه میشه زرده ی تخم و مرغ و جوجه هم کاملا سالمه ولی تکون نمیخوره آیا مشگلی نیست
سلام وقت بخیر
در روز هشتم جوجه کشی ، جنین در حال رشد می باشد بالها و پاهای پرنده در حال تشکیل می باشد .
سلام وقتتون بخیر
سوالی داشتم داشتم اگه جوجه ای روز خروج از تخم به پوسته چسبیده باشه و هنوز زنده باشه چطور بدون آسیب می تونیم خارج کنیم.
سلام وقت بخیر
به فاصله نیم ساعت تا ۴۵ دقیقه بر روی تخم با فاصله اسپری آب ولرم پاشید و به مرور کمک نمایید تا بتواند از تخم بیرون بیاید.
سلام
چقدر زمان نیاز هست از اولین نوک زدن جوجه، تا خروج کامل؟
من ۴ تا تخم قرقاول خزری پیدا کردم، تخمها رو گذاشتم‌داخل دستگاه
همه شرایط رو رعایت کردم، الانم تخمها سنگینن،آروم لمس کردم
هر چهارتا تخم داخلشون جوجه‌ست، یکی هم ۲۴ ساعته نوک زده ولی خارج نشده!
امروز، روز ۲۶ هست و باید خارج بشن، خیلی تنبلن
چکار باید کنم؟ بخصوص برای اون یکی که ۲۴ ساعته سوراخ ایجاد کرده
سلام وقت بخیر در روال عادی بعد از اولین نوک بمدت ۱۰ تا ۱۲ ساعت زمان می برد تا جوجه کامل هچ شود. اگر بیش از این طول کشید ایراد یا از دستگاه هست و یا نطفه ضعیف می باشد ، که باید کمک کنید.
سلام من چند تا تخم مرغ گذاشته بودم زیر مرغ ولی توی روزای آخر یکی شون رو گذاشتم زیر یه مرغ دیگه بعد دیدم پوستش رو خورده فقط پوست زیرش مونده از روش هم بلند شده الان جوجه هنوز زنده هست یا مرده تو رو خدا بگین خیلی عذاب وجدان دارم😨
سلام وقت بخیر
در روز آخر جوجه تشکیل شده و باید بند ناف آزاد کند تا به مرور از تخم بیرون بیاید. ولی نبود پوسته آهکی به جوجه فشار وارد می کند و نمیتواند از خودش محافظت کند.
سلام خسته نباشید من دستگاهی درستکردم که حدود ۳۵ عددتخم مرغ میگیرد ۳۳تخم مرغ گزاشتم ۲۵عدد جوجه درآمده که متأسفانه ۴عددفلج هستند چرا این طور شده از راهنمایی شما متشکرم
سلام وقت بخیر
این تعداد کم فلجی که دارد دلیل اولش ضعف در نطفه می باشد.
ویتامین AD3E تا ۳ روز روزی یک قطره صبح یک قطره داخل حلق بچکانید.
سلام.۱۳ تا تخم زیر مرغ کرچ گذاشتم.۷روز روی تخم ها خوابید ولی الان دو روز دیگه روی تخم ها نمیخوابه ،لطفا راهنمایی کنید
سلام وقت بخیر
در بعضی مواقع بر اساس یه سری موارد احتمال بروز شوک وجود دارد که مرغ کرچ بر روی تخم نشیند. با این اوصاف دو روز گذشته… احتمال از بین رفتن نطفه ها وجود دارد.
سلام ببخشید چرخش دستگاه جوجه کشی رو کی باید متوقف کرد؟ تخم مرغ گذاشتم و امروز روز۱۹ هست
سلام سه روز آخر نیازی به چرخش ندارد.
سلام ببخشید من ۱۲ تا تخم مرغ گذاشتم زیر مرغ کرچ جوجه همگیش در امدن از تخم مرغ ولی مادرشان ان هارا کشت نک میزد تو سرشون
سلام وقت بخیر
برای راهنمایی با مشاور تخصصی جوجه کشی و پرورش دی کیو شاپ در ارتباط باشید.
سلام
یک مرغ کرچ داریم که ۱۵ روزه روی تخم هاش خوابیده ، امروز دیدیم یکی از تخم هاشو از لونه اش بیرون انداخته که کمی شکسته بود و متاسفانه دوباره تخم رو گذاشتیم تو لونه اش بعد متوجه شدیم که این کار باعث میشه تخم هاشو بخوره بعد که بهش سر زدیم دیدم اره تخم مرغ رو خورده.
می خواستم بپرسم که چی کار کنیم بقیه تخم ها رو یه وقت نخوره؟
سلام وقت بخیر
برای راهنمایی با مشاور تخصصی جوجه کشی و پرورش دی کیو شاپ در ارتباط باشید.
سلام من دو تا تخم مرغ تو کارتن گذاشتم تو دستگاه خودم درست کردم الان ۲۰ روزه که یدونش یه طرفش سیاه و یک طرفش سفید است ولی یکی کامل سیاه آیا مشکلی در یه طرفش سیاه و سفید است لطفا بگید
سلام وقت بخیر
جوجه در این روز کامل شده و در حال هچ می باشد و بمرور پوسته رو میشکند و بیرون از تخم می آید.
سلام کارشناس محترم .من الان ۲۴ روزه که ۲ تا تخم مرغ گذاشتم یکی کاملا سیاه بود شکوندم دیدم جوجه ای سیاه رنگ .ولی یکی هم یک طرفش سیاه و یک طرفش سفید است الان ۲۴ روزه آیا در میاد.
سلام
در روز ۲۴ دیگه امیدی نباید داشت، باید تخم را بشکنید که احتمالا جوجه تلف شد.
من دو تا تخم گذاشتم الان ۲۵ روز در نیومده یکی صکوندم جوجه بود
سلام / دوره جوجه کشی مرغ ۲۱ روزه ، تخم ها بدلایلی عدم نطفه ، مدت زمان طولانی نگهداری ، عدم نگهداری مناسب ، مشکل دستگاه جوجه کشی و… تبدیل به جوجه نشدند که باید دقیق بررسی شود.
سلام خسته نباشید من یک دسگاه جوجه کشی درس کردم خواستم بهتون بگم بدون رطوبت سنج چطور بفهمم که رطوبت اندازه است ولی کاسه ابی که گذاشتم تودسگاه زودبخارمیشه اسفنج هم گذاشتم
سلام وقت بخیر
با این حال که کاسه ای که تو دستگاه قرار دادید زود تبخیر میشه ، باید ظرف آب را بزرگتر بگیرید.
سلام میشه آبی که تودستگاه جوجه کشی تبخیرمیشه دوباره بریزیم؟
سلام
برای تولید رطوبت نیازمند آب بمقدار لازم برای هر مرحله به دستگاه جوجه کشی اضافه شود.
ببخشید من یک تخم مرغ توی دستگاه دارم که الان روز چهاردهمش هست نطفه اش مشخص شده اما یه ترک خیلی خیلی کوچیکه داره به نظرتون نتیجه داره؟
سلام وقت بخیر
تخم های سوراخ و ترک خورده ، باعث نفوذ هوا به داخل تخم می شود و از رشد جنین جلوگیری می کند و برای جوجه کشی مناسب نمی باشند.
سلام .ممنون از حوصله ای که میکنید و این همه جواب کامل میدید .خدا پشت پناهتون باشه .توفیقات روز افزون
سلام وقت بخیر
تشکر بابت حٌسن انتخاب شما؛