موارد تاثیر گذار بر کیفیت پوسته تخم مرغ

کیفیت پوسته تخم مرغ یکی از اصلی ترین شاخه های مورد توجه در صنعت تخم مرغ بوده و همچنین تاثیر اقتصادی فراوانی بر تولید (بصورت تجاری) دارد. تخم های شکسته و دارای ترک، ضرر اقتصادی قابل توجهی به تولیدکنندگان تحمیل می کنند. در حدود ۶ تا ۸ درصد کل تخم مرغ های تولیدی به صورت تجاری، به علت کیفیت پایین پوسته، قابل مصرف نخواهند بود.

عوامل موثر در کیفیت جنس پوسته تخم مرغ

عوامل متعددی در تعیین کیفیت جنس پوسته تخم مرغ دخیل می‌باشند. از جمله آنها می توان به تغذیه پرنده، سن پرنده، تنش های مختلف محیطی و استرس، بیماری و … اشاره کرد. اما مهمترین عامل که بایستی به منظور سلامتی پرندگان و حفظ پوسته تخم مرغ مورد توجه قرار گیرد، تنش گرمایی است. از آنجایی که پوسته یکی از اجزای تشکیل دهنده تخم مرغ می‌باشد، کیفیت آن می‌تواند بر فروش و یا تبدیل آن به جوجه اثر گذار باشد.

تاثیر سن مرغ بر کیفیت پوسته تخم

تحقیقات نشان می‌دهند که هرچه سن پرنده بیشتر شود، کیفیت جنس پوسته نیز کمتر می‌شود. از آنجایی که مرغ های مسن تر، تخم هایی بزرگتر می‌گذارند، در نتیجه وزن آنها نیز بیشتر است. در حالت وزن پوسته نیز افزایش می یابد. اما درصد افزایش وزن تخم مرغ با درصد افزایش وزن پوسته نسبت برابری ندارد. معمولا این مشکل ناشی از ناتوانی پرنده از تولید پوسته می‌باشد. برای بهبود این وضعیت می‌توان از مکمل ها و یا جیره هایی استفاده کرد که کیفیت پوسته را افزایش دهند.

تو لک رفتن پرنده

زمانی که پرنده تو لک می‌رود، کیفیت پوسته تخم مرغ نیز تا حدی کاهش می‌یابد. محققان در این باورند که هرچه شن مرغ بیشتر باشد، مدت زمانی که تو لک می‌رود کمتر است.

اثرات تغذیه بر جنس پوسته تخم

دقت داشته باشید که جیره بندی پرنده های تخم گذار باید به گونه ای تنظیم شود که دارای مقدار کافی کلسیم مورد نیاز باشد. همچنین فسفر نیز برای اسکلت و استخوان بندی پرنده های تخم گذار اهمیت دارد. از طرفی باید بتوانید به خوبی این دو ماده را با نسبت های درستی در جیره قرار دهید. زیرا اگر مقدار فسفر زیاد شود، می‌تواند مانع جذب کلسیم در روده گردد.

دقت داشته باشید که حتما باید مقادیری از ویتامین های D، E و A در جیره غذایی باشد. همچنین آب مصرفی مرغ ها نیز بسیار اهمیت دارد. زیرا آب شور می‌تواند کیفیت پوسته تخم مرغ را کاهش دهد. دقت داشته باشید که پرنده هایی که تحت استرس شدید گرمایی هستند، مصرف آب خنک و ویتامین E می‌تواند بر افزایش کیفیت پوسته اثر گذار باشد. پس حتما در فصول گرم سال به دمای آب دقت کنید.

اهمیت کیفیت پوسته تخم مرغ در جوجه درآوری

وضعیت پوسته تخم برای جوجه کشی هم مهم است. تخم مرغ نطفه دار دارای روزنه هایی بر روی سطح خود بوده که اگر پوسته ضعیف باشد، امکان از بین رفتن در داخل دستگاه جوجه کشی و کاهش راندمان جوجه درآوری را دارد.

تاثیرات تنش گرمایی بر پوسته تخم مرغ

وسعت تاثیرات تنش گرمایی با در نظر گرفتن عواملی مانند رطوبت و میزان سازگاری پرندگان با شرایط، می تواند متغیر باشد. اثرات مخرب تنش گرمایی بر روی وضعیت پوسته تخم مرغ به دلایل مختلفی بروز می کند. قرارگیری پرندگان در معرض گرما و کاهش اشتها، هر دو بر روی میزان تولید و کیفیت پوسته پرندگان حاضر در این شرایط محیطی تاثیر می گذارد.

اگر چه میزان تولید و وزن تخم مرغ متاثر از عوامل مهمی همچون کاهش مصرف خوراک هستند، با این حال پوسته تخم مرغ به طور اساسی متاثر از دماهای بالا در سالن پرورش خواهد بود.

تنش گرمایی در پرندگان، منجر به تغییرات شیمیایی و فیزیولوژیکی فراوانی خواهد شد، از جمله برهم خوردن تعادل اسید و باز، افزایش دمای بدن پرنده، افزایش مصرف اکسیژن، افزایش تولید دی اکسید کربن، افزایش تولید رادیکال های آزاد و کورتیکواستروئیدها می‌باشد. کاهش مصرف غذا در نتیجه گرما، منجر به کاهش دریافت کلسیم می گردد.

عمل له له زدن پرنده جهت خنک سازی به روش تبخیر، منجر به آلکالوز تنفسی شده، در نتیجه دفع دی اکسید کربن از خون افزایش یافته و PH خون افزایش مـی یابد. همین موضوع میزان کلسیمی را که بصورت یونیزه در خون وجود دارد کاهش داده و کلسیم در دسترس برای پوسته سازی کاهش می یابد.

بیماری

می‌توان گفت که بیماری هایی که بر روی سلامت پرنده اثرگذار باشند، می‌توانند کیفیت تخم مرغ و پوسته را تهدید کنند. بیماری هایی نظیر برونشیت عفونی، سندروم کاهش تولید تخم مرغ، نیوکاسل، آنفولانزای مرغی، مایکوپلاسما گالی سپتیکوم و … می‌توانند موجب بد شکلی پوسته تخم مرغ، نازک یا ضخیم شدن و یا خشن شدن پوسته شوند. همچنین ممکن است بر روی رنگ آن نیز تاثیر بگذارند.

دیگر موارد مهم

فعالیت آنزیم کربنیک آنهیدراز (آنزیمی که بی کربنات مورد نیاز جهت پوسته سازی را تولید می کند) در خلال استرس گرمایی، در جریان خون منتهی به رحم کاهش می یابد.

در دمای بالا، جریان خون در بدن تغییر یافته و خون جاری به بافت های محیطی جهت انتقال گرمای مازاد از مرکز بدن به سطح بدن، افزایش می یابد. غلظت کلسیم کاهش یافته خون و بخشی از فشار دی اکسید کربن را می توان به آلکالوز تنفسی نسبت داد. کاهش وزن و کیفیت پوسته نیز باهم رابطه مستقیم دارند.