جوجه کشی و پرورش پلیکان
جوجه کشی و پرورش پلیکان از دو نژاد خاکستری و سفید که زیستگاه آنها در ایران می باشد، قابل انجام است. زیستگاه اصلی آنها مناطق گرمسیری است. اما برخی از گونه های پلیکان یخبندان ها را نیز می توانند تحمل کنند اما به آب های بدون یخ جهت تغذیه خود نیاز دارند.
جوجه کشی و نگهداری از پلیکان ها مانند پرورش پرندگان زینتی دیگر با هدف استفاه از تخم یا گوشت این پرنده صورت نمی گیرد. غالب علاقه مندان برای حفاظت از محیط زیست و تداوم نسل این پرندگان اقدام به جوجه کشی و پرورش آن می نمایند.
این پرندگان مناطق دارای آب شیرین را ترجیح می دهند. بنابراین در اکثر مواقع می توان آنها را در دریاچه ها و دلتاها یافت. این پرندگان در آب های کم عمق زندگی می کنند و معمولا برای مهاجرت، مسافت های طولانی را انتخاب نمی کنند.
نژاد صورتی پلیکان ها پس از فصل تولید مثل به مناطق سردسیر با زمستان های کوتاه مهاجرت می نماید تا در طول دو تا سه روز، از ماهی های تازه برای تغذیه استفاده نماید.
زیستگاه و تغذیه
این پرندگان گوشت خوار روزانه به میزان ۱۰% وزن خود تغذیه می کنند که این میزان در حدود ۱.۵ کیلوگرم مصرف ماهی در روز می باشد. اکثر گونه های این پرنده برای تغذیه خود از روش شکار گروهی استفاده می کنند. این کار صد ماهی در آب های کم عمق را بسیار ساده تر می نماید.
پلیکان ها به کمک منقار بزرگ خود ماهی های آب کم عمق را صید کرده، آن را در پوسته منقار خود نگه می دارند و سپس می بلعند. شکار و ماهیگیری این پرندگان به صورت انفرادی نیز صورت می گیرد و برخی گونه ها مانند نژاد قهوه ای و پروئی می توانند از هوا نیز به داخل آب شیرجه بزنند.
این گونه ها، از عمق ۱۵ تا ۲۰ متری بصورت عمودی به داخل آب پریده، ماهی را از آبهای پر عمق تر شکار می کنند.
جوجه کشی و پرورش پلیکان
پلیکان ها در اسارت نیز بخوبی سازگار می شوند و هم زیستی مسالمت آمیزی با انسان ها دارند. بنابراین می توان به پرورش آنها پرداخت. این پرندگان در اسارت نیز بالغ بر ۲۰ سال عمر می کنند و به دلیل جثه بزرگی که دارند، دشمنان طبیعی کمی دارند.
تولید مثل این پرنده بر روی زمین و در کلنی های بزرگ و متراکمی صورت می گیرد. برخی از گونه ها مانند لک لک ها روی درختان لانه سازی می کنند.
فصل جفتگیری و تولید مثل این پرندگان با توجه به اقلیم و محل زندگی آنها متفاوت است. اما این پرندگان نیز غالبا در فصل بهار تولید مثل می کنند. البته در مناطق گرمسیری فصل خاص و ثابتی برای جفتگیری آنها وجود ندارد و می توان از پلیکان ها در تمام طول سال جوجه کشی کرد.
آغاز جفتگیری این پرندگان با تغییراتی ظاهری نیز همراه است. مثلا قبل از فصل تولید مثل، منقار این پرندگان به رنگ روشن تری متمایل می گردد و پرنده نر با بالابردن سر و بادکش کردن پوسته کیسه ای شکل منقار خود اقدام به جلب توجه ماده می نماید.
لانه سازی و تولید مثل
گونه های مختلف به روش های متفاوتی لانه سازی می کنند. اینکار به صورت یک حفاری و بدون استفاده از هیچ عامل خارجی دیگر بر روی خاک صورت می گیرد. در مناطق گرمسیری پلیکان ها روی درختان نارگیل و یا انجیر لانه سازی و تولید مثل می نمایند.
لانه این پرندها از شاخه های به هم پیوسته و علف ها و گیاهان در حال پوسیده شدن آبزی ساخته می شود. به دلیل پایداری کم این لانه ها، لازم است هر سال لانه جدیدی به ابعاد حدودی ۷۵ سانتی متر قطر و ارتفاع ۳۰ سانتی ساخته شود.
پلیکان ها در سه الی چهار سالگی بالغ می شوند و در هر نوبت دو تخم می گذارند که در برخی موارد به شش تخم هم می رسد. طول دوره جوجه کشی این پرندگان حدود ۳۰ الی ۳۶ روز است.
جوجه پلیکان ها در ابتدا بدنی پوشیده از پرز دارند که بعد از حدود هشت هفته پرهای جدیدی جایگزین پرزها می شود. تغذیه جوجه ها در ابتدا از مخلوطی فرنی شکل از غذای کهنه داخل معده پرنده ماده است.
نگهداری از پلیکان ها
به منظور جوجه کشی و پرورش پلیکان ها توجه داشته باشید با توجه به اینکه این پرنده آبزی می باشد، زیستگاه اصلی آنها در کنار دریاچه ها، سواحل دریا و رودخانه های بزرگ می باشد. همچنین به منظور تغذیه باید دسترسی این پرنده به ماهی تازه مقدور و آسان باشد.
این پرندگان در برخی مناطق بر روی سقف خانه ها نیز لانه سازی می کنند و همزیستی مسالمت آمیزی با انسان ها دارند. به منظور پرورش در نظر داشته باشید پلیکان ها بیشتر وقت خود را به شنا و غواصی در آبهای کم عمق می پردازند. بنابراین محیط پرورش آنها باید کلیه این شرایط را برای آنها فراهم نماید.
نکات کلیدی
- پرنده ماده در هر نوبت سه تخم بیضی شکل با پوشش نسبتا ضعیف می گذارد. در صورت مرگ جنین، پرنده ماده در عرض ۱۰ روز مجددا تخم می گذارد.
- پرندگان مهاجر معمولا در فصل بهار تخمگذاری می کنند اما انواع کم تحرک تر می توانند در تمام طول ساز تولید مثل کنند.
- بطور طبیعی بیش از نیمی از جوجه ها تحت تاثیر شرایط جوی و شکارچیان از بین می روند.
- دوره کمون با اولین تخمک آغاز و به مدت ۳۳ روز به طول می انجامد.
- جوجه های هچ شده چشمان بسته با پوست صورتی رنگ کمرنگ و بدون پر دارند.
- غذای جوجه ها در هفته اول تولدشان غذای نیمه هضم شده داخل معده والدین آنها می باشد.
- طول عمر طبیعی پلیکان ها ۱۵ تا ۲۵ سال و در اسارت و محیط های پرورش به دلیل امید به زندگی بالاتر و شرایط مهیا تر تا ۳۰ سال نیز می باشد.
-
چه عواملی در پرورش پلیکان ها مشکل ساز هستند؟این پرندگان جثه بزرگی دارند و تغذیه آنها مطابق وزنشان نسبتا پرحجم و از ماهی تازه می باشد. همچنین پلیکان ها نیاز دارند همه ساله به مناطق دیگر مهاجرت کنند که این امر مغایر با شرایط اسارت این پرنده است.
-
چرا تعداد جوجه هایی که بالغ می شوند محدود است؟پلیکان ها برای تغذیه ساعتها وقت خود را به شکار و صید می پردازند و در این زمان جوجه ها در لانه در معرض خطر شکار و یا منجمد شدن هستند. همچنین اولین جوجه که معمولا قویترین آنهاست، پس از تولد جوجه های بعدی، آنها را بصورت غریزی از لانه به بیرون می اندازد.
